لزوم تشکیل ستاد فراوزارتخانه ای برای اجرای الگوی کشت
پرشین رز: به گزارش پرشین رز، یک عضو هیأت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران با اشاره به اهمیت تغییر و اصلاح الگوی کشت اظهار داشت: باتوجه به بحران آب و خشکسالی هایی که درکشور از حالت غیرمترقبه خارج و بصورت دائمی درآمده، هرگونه طرح موثر بر میزان بهره برداری از منابع آبی باید بادقت و اهمیت ویژه ای مورد بررسی قرارگیرد.
به گزارش پرشین رز به نقل از ایسنا هفته جاری دراولین اجلاس سراسری الگوی کشت محصولات کشاورزی ازسند محصولات استانها در سال زراعی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲ رونمایی گردید که چشم انداز اجرائی این سند، دستیابی به امنیت غذایی پایدار و رسیدن به اقتدار غذایی است. این سند مبتنی بر شرایط اقلیمی، استفاده بهینه از آب و خاک، رعایت مسائل زیست محیطی است. رویکرد اصلی نظارت بر تدوین الگوی کشت شامل کاهش آب مصرفی، حفظ و ارتقای تولید، صرفه جویی ارزی، افزایش ضریب نفوذ دانش، توسعه کشت در دیم زارهای کم بازده، توسعه کشت گیاهان علوفه کم آب بر، توسعه کشت دانه های روغنی، اصلاح کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه ها است.
امیرهوشنگ رضایی در گفت و گو با ایسنا درباره ی مواردی که در تعیین الگوی کشت باید در نظر گرفته شود، اظهارکرد: درفرایند تعیین و اجرای الگوی کشت ملاحظاتی شامل میزان منابع، نیازها، پتانسیل ها به عنوان ارکان تصمیم گیری مطرح می شوند که در نتیجه آن پاسخ به سوالاتی همچون چه محصولی، چه مقدار، کجا واینکه تا کی باید تولید نماییم، داده می شود.
وی افزود: با انجام مطالعات همه جانبه و کلان نگرانه دراین مقوله همراه با اتخاذ سازوکار مناسب اجرائی بطور قطع نتایج مفیدی حاصل خواهد شد و باتوجه به دامنه تاثیر آن در بهبود وضعیت اقتصادی، تخفیف بحران و فاصله از ورشکستگی آب و از همه مهم تر جلوگیری از نابودی سرزمین باید برخی ملاحظات به جدیت مدنظر قرار گیرند.
به گفته این عضو هیأت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران باتوجه به شروع روند کاهش منابع آبی کشور از شروع دهه ۷۰ و نمود عینی وعمومی آن در دهه اخیربه صورت بحران آب، خودداری از پرداختن صحیح به برنامه های جامع الگوی کشت باعث شده تا نابسامانی ها و تضییع منابع، نوسانات قیمت و نبود امکان برنامه ریزی های «مارکتینگ» محصولات و... ایجاد شود.
وی اضافه کرد: از دیگر ارکان در تعیین و اجرای مصوبه ها و قوانین در رابطه با الگوی کشت می توان به مدیریت و تعامل مناسب دستگاه های اجرائی، جلب مشارکت ذینفعان و بهره برداران بخش کشاورزی، تشکل ها و خصوصاً انجام هماهنگی لازم بامسئولان تنظیم بازار اشاره نمود تا حد امکان توقعات برآورده شوند.
این عضو هیأت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران اشاره کرد: از نکات حایز اهمیت دیگر می توان به ایجاد و لحاظ منابع مالی مناسب جهت خریدهای تضمینی، ایجاد صنایع تبدیلی وتامین سهم آورده دولت در مباحث سرمایه گذاری اشاره نمود.
رضایی افزود: در رویکرد اخیر تعیین الگوی کشت وظایفی برای وزارتخانه های نیرو وجهاد کشاورزی تعیین شده است که بعضی ازآن ها جای تامل دارد. بطور مثال برای برای وزارت نیرو اولویت درتامین و تحویل آب، اعمال مشوق هایی شامل معافیت ازتعدیل پروانه های بهره برداری، بخشودگی ۴۰ درصدی آب بها به سبب رعایت الگوی کشت و بخشودگی پلکانی تا ۱۰۰ درصد آب بها برحسب عملکرد در دستورکارقرارخواهد گرفت.
وی با اعلان اینکه متاسفانه ماهیت این مشوق ها پرداختن به اقتصاد برپایه آب بجای توسعه برمبنای تولید بوده است، اظهارکرد: به سبب بحران های جدی آبی و حتی در بیشتر محدوده ها و دشت های کشور، لزوم بازتخصیص آب و تدوین قوانین در رابطه با ارزش گذاری واقعی آب همین طور ضرورت سنجش و تعیین بیلان منابع آب به روز شده درمقیاس دشت وحوضه - که بیش از پیش مورد نیازاست - احساس می شود این درحالی است که به این مساله پرداخته نشده است.
این عضو هیأت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران اضافه کرد: درباب وزارت جهاد کشاورزی نیز در اولویت قراردادن طرح های زیربنایی آب وخاک وخدمات حمایتی از کشت های راهبردی جزء وظایف قرارداده شده است و از نکات درخورتوجه می توان به ضرورت حضور ذینفعان و تشکل ها در تعیین الگوی کشت اشاره نمود.
رضایی درباره ی ضرورت تغییر الگوی کشت اظهارکرد: تغییر و یا به عبارت صحیح تر بهینه سازی الگوی کشت لازم است چونکه تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر، توسعه سطوح زیرکشت بدون توجه به پتانسیل های منابع آبی، سیاست گذاری و مدیریت های توام با کم توجهی به آمایش سرزمین با محوریت آب اتفاق افتاده است که ناشی از عواملی مانند قیمت بسیار ارزان آب بهای کشاورزی، عدم پرداختن به زنجیره ارزش تولید محصولات کشاورزی، تناقض در برنامه های توسعه کشور در حیطه خودکفایی بعضی محصولات و میزان تامین منابع آب تجدید پذیر و قابل استحصال است.
وی اضافه کرد: لازم است قوانین و مصوبه هایی در خصوص مطالعه و اجرای بهینه سازی الگوی کشت حتی فراتر از دشت و در سطح حوضه آبریزهمانند رویکرد های وزارت نیرو تدوین وعملیاتی شود. علاوه بر آن ایجاد هماهنگی ساختارآبی بین وزارتخانه های جهاد کشاورزی و نیرو ضرورت دارد. در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی برای پاسخگویی به مسایل بخش کشاورزی دارای ساختار استانی و شهرستانی است که به قطع تصمیمات مقامات استانی و محلی باتوجه به وظایف محوله به آنها ممکنست در مواردی با مدلهای کلان ویکپارچه منابع آب و خاک همسو نباشد.
این عضو هیأت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران با اشاره به این که موضوع تغییر و تصویب الگوی کشت به سال ها وحتی دهه های قبل مربوط است و دلایلی که از طرف دستگاه های اجرائی برای عملیاتی نشدن آن وجود داشته، همچنان برقراراست، اشاره کرد: در این شرایط ابتدا باید اسباب و لوازم فنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خصوصاً رویکرد های مناسب برای کاهش بحران منابع آبی فراهم گردد و بعد از آن به این مساله پرداخته شود البته مطالعاتی با عنوان «بررسی چالش های الگوی کشت و آب مصرفی کشاورزی»" درسال ۱۳۹۹ توسط مرکز پژوهش های مجلس انجام شده که قابل توجه و ابزارمناسبی برای تصمیم گیری است.
وی درباره ی ضرورت همکاری سازمان ها و نهادهای مختلف برای تحقق تغییر الگوی کشت اظهار داشت: بدون تردید هماهنگی و همکاری دو وزارتخانه اصلی یعنی وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی از کلان حتی تا سطح آبادی بسیار لازم است چونکه از صدر تا ذیل موضوع تغییر و بهینه سازی الگوی کشت باید با رویکرد های مشترک و مکمل وزارتخانه های جهادکشاورزی، نیرو و دیگر وزارتخانه ها وسازمان ها مانند وزارت صنعت، معدن، تجارت، سازمان محیط زیست، سازمان منابع طبیعی وآبخیزداری کشور –به عنوان زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی که نقش مهمی در الگوی کشت مثل گیاهان دارویی و زراعت چوب دارد - صورت پذیرد.
رضایی درباره ی ضرورت مساعدت دولت برای اصلاح الگوی کشت کشاورزان اظهار داشت: در این شرایط لازم است دولت تامین وتقبل هزینه های کاهش درآمد، عدم کشت محصولات و یا حذف برخی از محصولات و تامین معیشت برای تولید کنندگان را برعهده گیرد. دولت و حاکمیت باید اراده اجرای طرح تغییر الگوی کشت را داشته باشد. شاید باتوجه به اهمیت موضوع و عواقب اجتماعی مثل مهاجرت و نابودی احتمالی سرزمین، تعریف ستادی فراوزارتخانه ای ازسوی دولت کارها را بهتر پیش ببرد.
وی درباره ی تاثیر اصلاح الگوی کشت بر کاهش مصرف آب تاکیدکرد: اجرای الگوی کشت با دیدی همه جانبه و کلان نگر و باتوجه به میزان آب قابل استحصال لازم است و در صورت بی توجهی به این موضوعات طرح اصلاح الگوی کشت نیز همانند برخی طرح های محوری محصولات نتیجه ای کاملا عکس و تخریبی برمنابع آبی کشور خواهد گذاشت. البته این امکان می تواند وجود داشته باشد که در پروسه انجام این طرح، فرصت وامکانات بیشتری برای پرداختن به ابرچالش بحران آب درکشور بیش ازپیش ایجاد شود.
بیشتر بخوانید:
افزایش تولیدات محصولات زراعی با اجرای طرح الگوی کشت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب