در گفت وگوی مهر بررسی شد؛
کاهش تنوع ژنتیکی در کمین پارک ملی کلاه قاضی
به گزارش پرشین رز، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان اصفهان در واکنش به مطالب انتشار یافته درمورد کاهش جمعیت علفخواران در پارک ملی کلاه قاضی، اظهار داشت: هنوز آمار رسمی اعلام نکرده ایم.
به گزارش پرشین رز به نقل از مهر، طی هفته های اخیر و همزمان با فصل سرشماری حیات وحش بعضی از فعالان و دوستداران محیط زیست با انتشار مطالب و آمارهایی در شبکه های اجتماعی مدعی شدند که جمعیت گونه های علفخوار بخصوص آهو و قوچ و میش و کل و بز در مناطقی چون پارک ملی کلاه قاضی اصفهان کاهش قابل ملاحظه ای نسبت به سال قبل داشته است. به قول آنان این شرایط در پارک های ملی قمیشلو و موته هم مشاهده شده است.
مناطق حفاظت شده اصفهان طی سالهای اخیر بر اثر خشکسالی متوالی گرفتار صدمه شدند به صورتی که سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ کمبود منابع آبی و غذایی سبب خروج گله ای آهوها و سایر علفخواران از مناطقی چون قمیشلو و کلاه قاضی شد که بعضاً یا شکار و یا در جاده ها بر اثر تصادف تلف می شدند. بر اثر خشکسالی و کمبود منابع آبی همینطور شاهد شیوع و بروز بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک در منطقه کلاه قاضی بودیم.
با وجود این بعضی از دوستداران حیات وحش طی هفته های اخیر در حالی از کاهش شدید جمعیت علفخواران در مناطق تحت مدیریت محیط زیست اصفهان بخصوص در پارک ملی کلاه قاضی خبر دادند که هنوز سرشماری جمعیت حیات وحش در این استان ادامه دارد.
امسال هنوز هیچ آماری از جمعیت حیات وحش اعلام نکرده ایم
در همین پیوند مریم امیدی، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در واکنش به مطالب انتشار یافته در مورد کاهش جمعیت حیات وحش در سرشماری سال جاری، عنوان کرد: با عنایت به این که سرشماری جمعیت حیات وحش در یکی دو منطقه تحت مدیریت محیط زیست باقی مانده است سال جاری هنوز هیچ آمار رسمی یا حتی غیر رسمی از جمعیت حیات وحش استان اعلام نکرده ایم.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر اضافه کرد: جای سوال است افرادی که در فضای مجازی یا برخی رسانه ها آمار از کاهش جمعیت حیات وحش استان اصفهان منتشر نمودند از کدام منبع آمار عرضه دادند وقتی هنوز اداره کل محیط زیست استان آماری جمع بندی و اعلام نکرده است؟
پارک ملی کلاه قاضی به زیستگاه جزیره ای تبدیل گشته است
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه برای مدیریت جمعیت و حفاظت بهتر حیات وحش در مناطق به آمار نیاز داریم که یکی از اهداف برآورد جمعیتی (سرشماری) است، تصریح کرد: اگر فرض نماییم بعد از پایان سرشماری، آمار حیات وحش یک منطقه کاهشی باشد علل گوناگونی می تواند برای این کاهش جمعیت وجود داشته باشد.
امیدی با اشاره به اینکه وضعیت پارک ملی کلاه قاضی اصفهان کاملا متفاوت از سایر زیستگاه های حیات وحش است، اظهار داشت: کلاه قاضی به یک زیستگاه جزیره ای تبدیل گشته است چونکه در جوار آن کنارگذر و جاده راه اندازی شده و یا توسعه شهرک صنعتی، اراضی کشاورزی و معدن اتفاق افتاده و این شرایط سبب شده است که این منطقه جزیره ای شود.
وی افزود: به بیان دیگر ورود و خروج گونه ها به این منطقه دلیل جزیره ای شدن کلاه قاضی محدود شده است و علفخوارانی مانند آهو و قوچ و میش امکان جا به جایی و رفت و برگشت برای یافتن غذا و زیستگاه مناسب را ندارند در حالیکه وجود مسیرهای کریدور حیات وحش بین مناطق برای رفت و آمد فصلی گونه ها بسیار حائز اهمیت می باشد.
کاهش تنوع ژنتیکی در کمین کلاه قاضی
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تصریح کرد: در این شرایط اگر جمعیت جدیدی از یک گونه به آن منطقه تزریق نشود و از زیستگاه های دیگر جمعیت کَل و بز و قوچ و میش به این منطقه منتقل نکنیم در اینها پدیده همخونی اتفاق می افتد و سبب می شود که تنوع ژنتیکی کاهش پیدا کند.
امیدی با اشاره به اینکه حیات وحش یک زیستگاه بر اثر کاهش تنوع ژنتیکی مستعد انقراض محلی هستند، عنوان کرد: بر مبنای اصول علمی ثابت شده کاهش تنوع ژنتیکی به کم شدن جمعیت گونه منجر می شود به صورتی که به مرور امکان دارد دیگر گونه را در آن زیستگاه نداشته باشیم.
وی افزود: این اتفاق هنوز در پارک ملی کلاه قاضی نیافتاده است اما در جمعیت قوچ و میش که طی سالهای مختلف سرشماری کرده ایم زیر یکصد رأس بوده است و حتی اگر این آمار افزایش داشته باشد در سالهای مختلف، آنقدر نیست که بتواند جمعیت را از بحران نجات دهد چونکه آمار سالهای متوالی سرشماری قوچ و میش کلاه قاضی کمتر از یکصد رأس بوده و الان به پایین تر حد خودش رسیده است که به اعتقاد ما این شرایط به علت کاهش تنوع ژنتیکی و جزیره ای بودن زیستگاه باشد.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه ضروری است یک برنامه مدیریتی برای جمعیت علفخوار کلاه قاضی اجرا نماییم، اضافه کرد: اگر بعد از جمع بندی سرشماری به این نتیجه برسیم که نیاز است از زیستگاه های دیگر تعدادی قوچ و میش به پارک ملی کلاه قاضی منتقل و در این منطقه رهاسازی نماییم که از کاهش جمعیت جلوگیری شود، حتما انجام خواهیم داد.
لزوم بررسی دلایل تغییر در روند زاد و ولد حیات وحش در کلاه قاضی
امیدی با اشاره به اینکه آهوها در زیستگاه های استان بخصوص در پارک ملی کلاه قاضی طی سالهای متوالی خشکسالی بسیار شدید را تجربه کردند، تصریح کرد: سه سال پیش هم بروز بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک در کلاه قاضی که جمعیت کَل و بُز را درگیر کرد، سبب کاهش قابل توجه در جمعیت این گونه شده و باید بررسی شود که این بیماری چه تغییری در روند زاد و ولد کل و بز گذاشته است چونکه بعضاً در پایش های بهاره که فصل زاد و ولد این گونه ها است طی سالهای اخیر مشاهده کردیم که تعداد بره ها بسیار کاسته شده و زاد و ولد آنها خیلی چشمگیر و موفق نبوده است.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان اصفهان خاطرنشان کرد: ضروری است بررسی شود که چه عواملی بر زاد و ولد این گونه مؤثر بوده است و شاید یکی از علل آن بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک بوده که در جمعیت کل و بز اتفاق افتاده و از دیگر عوامل، خشکسالی است.
به گفته این کارشناس محیط زیست، زمانیکه شرایط خشکسالی و کاهش مواد غذایی و بیماری در زیستگاه و جمعیت حیات وحش اتفاق می افتد حیوان برای مقابله زاد و ولد را به حداقل می رساند و یا امکان دارد سقط جنین در گونه های ماده اتفاق افتد و حتی امکان دارد حیوان تمایل کمتری برای جفت گیری نشان دهند و این به کاهش جمعیت گونه منجر می شود.
وی با اشاره به اینکه این روال کاهش جمعیت در زیستگاه کاملا طبیعی است و حیات وحش با بهبود شرایط زاد و ولد خویش را می افزایند و جمعیت رشد می کند، خاطرنشان کرد: اگر بعد از اعلام رسمی آمار سرشماری حیات وحش استان کاهش جمعیتی رخ داده باشد، علل علمی و طبیعی دارد و نمی توان گفت به خاطر تخلفات و شکار غیرمجاز بوده است.
امیدی اضافه کرد: علیرغم تعداد محدود محیط بان و نیرو در مناطق تحت مدیریت اما پایش زیستگاه و کنترل حفاظت فیزیکی بشدت صورت می گیرد و کلاه قاضی به واسطه نزدیکی به شهر نیروی محیط بان خوبی دارد و همواره توقیف شکارچی وجود داشته است ضمن این که اگر کاهش جمعیتی رخ داده باشد نمی توان به شکار غیرمجاز مرتبط دانست چونکه درصد ناچیزی است در حالیکه عامل عمده شیوع بیماری، خشکسالی و کاهش زاد و ولد است.
خروج گله ای آهوها از کلاه قاضی
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تصریح کرد: کاهش جمعیت آهو بخصوص در کلاه قاضی به علت نبود منابع تغذیه ای است؛ البته علوفه دهی به صورت دستی را در شرایطی چون خشکسالی یا سرمای بسیار شدید انجام می دهیم اما معمولا کفاف حیوان را نمی دهد و حیوان ترجیح می دهند که زیستگاه را ترک کند و ما آمار خروج آهو از منطقه کلاه قاضی را به دفعات داشتیم.
امیدی اضافه کرد: با وجود این که پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی جزیره ای شده و راه های آن به زیستگاه های مجاور قطع شده اما در مواردی دیده شده که دسته های مختلف آهو به علت شرایط نامساعد زیستگاه از منطقه خارج شدند.
وی با اشاره به اینکه جمعیت گونه های گوشتخوار منطقه کلاه قاضی هم وابسته به گونه های علفخوار است، اظهار داشت: گرگ، کفتار، شغال، روباه و حتی پلنگ از گونه های گوشتخوار منطقه کلاه قاضی هستند و با کاهش جمعیت گونه علفخوار اساسا زیستگاه گرفتار مشکل می شود و تبعات آن حتی گونه های جونده و خزنده را هم درگیر می کند.
انتقال ۱۰ رأس آهو به کلاه قاضی برای پیشگیری از کاهش تنوع ژنتیکی
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ضمن اشاره به این که جمعیت علفخواران شاخص سلامت یک زیستگاه به حساب می آید، اظهار داشت: سال ها پیش در منطقه کلاه قاضی آثار و نمایه های پلنگ هم مشاهده می شد اما حالا نه و گرگ و شغال در این منطقه دیده می شود.
امیدی با اشاره به اینکه برای پیشگیری از کاهش تنوع ژنتیکی گونه آهو دو ماه پیش ۱۰ رأس آهو را تحت شرایط استاندارد از پارک ملی موته به پارک ملی کلاه قاضی منتقل کردیم، عنوان کرد: برنامه پیشگیری از کاهش تنوع ژنتیکی را برای کل و بز و قوچ و میش هم در دستور کار قرار خواهیم داد تا پایداری جمعیتی را در این مناطق داشته باشیم.
به گزارش پرشین رز به نقل از مهر، مناطق تحت مدیریت و شکار ممنوع استان اصفهان شامل ۲۲ منطقه است که بالغ بر ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار هکتار وسعت دارند. ۱۲ منطقه تحت مدیریت تحت عناوین چهارگانه شامل پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، مناطق حفاظت شده، اثر طبیعی ملی، تالاب در استان وجود دارد.
این مناطق با نام پناهگاه حیات وحش عباس آباد، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش موته، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو، پناهگاه های حیات وحش یخاب و کوه بزرگی و مناطق حفاظت شده کرکس، کهیاز، دالانکوه، خارو، مجموعه فسیلی سپاهان و تالاب بین المللی گاوخونی با مجموع مساحت یک میلیون هفتصد هزار هکتار در زمینه طبیعی استان اصفهان گسترده است.
همچنین ۱۰ منطقه شکار ممنوع با تنوع بالا و غنای پرارزش زیستی با مجموع مساحت بالغ بر ۵۸۰ هزار هکتار در سطح استان اصفهان وجود دارد. این مناطق شامل کلاته، حنا، ستبله، شاهقنداب، گلستانکوه، زرچشمه، دشتک، ونک، پلنگ گالون و کرکس است.
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی با وسعت بیشتر از ۴۷ هزار هکتار در ۳۶ کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان و در مجاورت شهر جدید بهارستان واقع شده که غرب این منطقه به گردنه گریژنه، گردنه لاشتر و اتوبان اصفهان- شهرضا محدود می شود.
ارتفاعات کلاه قاضی به همراه دشت های اطراف آن یکی از بهترین زیستگاه های حیات وحش فلات مرکزی ایران بوده و درصورتیکه در تاریخ آمده است در زمان شاه عباس صفوی و پس از آن بخصوص در دوره قاجاریه، این کوه ها از شکارگاه های سلاطین بوده است.
منبع: پرشین رز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب