تالاب نشینی مهاجم آمازونی حذف سنبل آبی نیازمند اعتبار است
پرشین رز: گیاه مهاجم سنبل آبی که بالاتر از یک دهه بر پهنه تالابی گیلان، به ویژه تالاب انزلی چنبره زده بدون مشارکت مردم و اعتبارات ملی از بین نمی رود.
خبرگزاری مهر، گروه استانها - بهرام قربانپور؛ سنبل آبی بر خلاف ظاهر، چهره و سیمای زیبا، باطن و ذات پلید، شیطانی و کشنده دارد و بدین جهت به آن «شیطان نیلگون» هم می گویند؛ شیطانی خوش خط و خال با ظاهری فریبنده که حالا به سنبل نابودی تالاب های گیلان تبدیل گشته است.
پهنه تالابی شمال زیر تیغ ارکیده ها
سنبل آبی یا همان ارکیده آبی که روی پهنه تالابی گیلان فرش شده بااینکه از دور ظاهری زیبا و چشم نواز دارد اما خوی کشنده و مرگبارش، نفس تالاب های گیلان و شمال کشور را گرفته است.
سنبل آبی گیاهی آبزی شناور از جنس (Eichhornia) در خانواده (Pontederiaceae) بومی مناطق گرمسیری و زیر گرمسیری آمریکای جنوبی به ویژه حوضه آمازون است؛ این گیاه که در مناطق خارج از محدوده بومی خود اغلب یک گونه مهاجم شناخته می شود، بالاتر از یک دهه می شود در محدوده آبی و پهنه تالابی شمال کشور و خصوصاً گیلان پرسه می زند و زیست بوم و اکوسیستم این منطقه را مورد تاخت و تاز خود قرار داده است.
سنبل آبی و یا همان «شیطان نیلگون» اول از تمامی پا روی عینک گذاشت و با خط خطی کردن عینک رشت، خودش را به تالاب بین المللی انزلی رساند و حالا در این پهنه تالابی جا خوش کرده است و آن طور که مسئولان محیط زیست گفتند؛ یک چهارم تالاب انزلی زیر سایه شوم این گیاه شیطان صفت قرار گرفته است.
شیطانی که قاتل تالاب ها می شود
از خاصیت های مهم این گیاه مهاجم رشد روی آب است و گاهی اوقات این رشد به یک متر هم می رسد.
برگ های پهن، ضخیم، براق و تخم مرغی شکل ۱۰ تا ۲۰ سانتی متری این ارکیده آبی همانند اردک در سطح آب شناور می شود و جلوی رسیدن اکسیژن و نور خورشید به داخل آب را می گیرد و این خود یک حمله مرگبار و چراغ خاموش به اکوسیستم است بطوریکه این گیاه آمازونی وقتی به جان پهنه تالابی می افتد، فرصت بقا را از سایر موجودات زنده این اکوسیستم می گیرد.
طبق گفته کارشناسان محیط زیست؛ «شیطان نیلگون» هدر رفت آب تالاب را به سبب شدت تبخیر و تعرقی که دارد، ۱۳ برابر می افزاید و همین ویژگی، سنبل آبی را به قاتل مرداب ها مبدل کرده است.
با توجه به آثار مخرب و زیان باری که به «شیطان نیلگون» نسبت داده شده، نام این گیاه زیبا منظر و خوش بر و رو را در لیست ۱۰ علف هرز مهاجم دنیا قرار داده است.
پای شیطان روی عینک
«ابراهیم پورمجیب» مسئول جمع آوری سنبل آبی محیط زیست گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر، زمان پیدایش و شناسایی سنبل آبی در استان را در سال ۹۰ دانسته و می گوید: نخستین گونه سنبل آبی در سال ۱۳۹۰ در تالاب عینک رشت شناسایی شد.
طبق گفته این کارشناس محیط زیست، سنبل آبی که به عنوان یک گیاه مهاجم است به عنوان گیاه زینتی از آمازون سر از ایران و گیلان درآورده و عدم شناخت درست و اطلاعات کافی از این گیاه خطرناک، پهنه آبی و تالابی کشور آلوده ظاهر فریبنده آن شد.
پورمجیب با اشاره به سرعت رشد گیاه مهاجم سنبل آبی بیان کرد: سنبل آبی در کمترین زمان رشد و گسترش پیدا می کند و دانه این گیاه مهاجم حدود ۳۰ سال ماندگاری و توان حیات دارد. سنبل آبی در کمترین زمان رشد و گسترش پیدا می کند و دانه این گیاه مهاجم حدود ۳۰ سال ماندگاری و توان حیات دارد
وی با اعلان اینکه تالاب عینک بدون سنبل آبی است، اضافه کرد: بخشهایی از تالاب انزلی، رودخانه چاف لنگرود، رودخانه های شفت و فومن درگیر سنبل آبی هستند حجم وسیع آلودگی در تالاب انزلی است.
این کارشناس محیط زیست گیلان با اشاره به ایجاد لجن آبی از سنبل آبی و لطمه های زیست محیطی آن افزود: این گیاه با بوجودآوردن لجن آبی جلوی ورود نور خورشید و اکسیژن وارد آب شده که مرگ و میر آبزیان و نابودی تالاب را در پی دارد.
وی با اشاره به شائبه سرطان زایی گیاه مهاجم سنبل آبی اضافه کرد: این ادعا و فرضیه تا حالا ثابت نشده و پشتوانه علمی ندارد اما به سبب مجذوب کردن فلزات سنگین همچون سرب، جیوه و… و.، ممکنست برای انسان خطرآفرین و مضر باشد.
۶ میلیارد تومان برای پاکسازی ۳۰ هکتار هزینه لازم است
مسئول جمع آوری سنبل آبی محیط زیست گیلان با اشاره به روش های نابودی و ریشه کن کردن این گیاه افزود: جمع آوری بوسیله دستگاه و یا به روش سنتی و انتقال آن به مکان خشک و بوسیله آب بردگی به سوی دریا می توان کلک سنبل آبی را کند اما باتوجه به رویش جهشی، این گیاه مهاجم در سخت ترین شرایط هم رشد کرده و سرعت تکثیر قابل توجهی دارد.
پورمجیب با تأکید بر لزوم مشارکت مردم در جمع آوری سنبل آبی تالاب انزلی بیان کرد: برای حذف سنبل آبی از تالاب بین المللی انزلی از بومیان منطقه و ذی نفعان این حوزه نظیر صیادان، آب بندان داران و اسکله داران قایق موتوری و تشکل های مردم نهاد کمک می گیریم و تا حالا هم سنبل آبی بالاتر از ۲۰۰ هکتار از پهنه آلوده تالاب انزلی پایش و جمع آوری شده است.
به گفته وی، پایش و جمع آوری هر ۳۰ هکتار سنبل آبی، معادل ۵ الی ۶ میلیارد تومان هزینه بر می دارد.
پاکسازی مهاجم آمازونی با مشارکت همه دستگاه ها
این کارشناس محیط زیست با اعلان اینکه جمع آوری سنبل آبی تالاب انزلی نیازمند اعتبارات هنگفت است، اظهار داشت: با اعتبارات ناچیز و دستگاه های محدود نمی توان از پس این گیاه مهاجم بر آمد.
پورمجیب با اشاره به این که گیلان دارای ۳ دستگاه جمع آوری سنبل آبی است، افزود: از این تعداد یک دستگاه مربوط به بخش خصوصی، دو دستگاه برای محیط زیست بوده که هم اکنون یک دستگاه جمع آوری سنبل آبی در استان فعال است.
وی با اعلان اینکه برای پاکسازی اصولی سنبل آبی نیازمند ۵ دستگاه جمع آوری اینگونه گیاهی هستیم، اضافه کرد: محدودیت منابع، امکانات و اعتبارات کار جمع آوری سنبل آبی در گیلان را با دشواری روبرو کرده است محدودیت منابع، امکانات و اعتبارات کار جمع آوری سنبل آبی در گیلان را با دشواری روبرو کرده است.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به این که جمع آوری سنبل آبی نیازمند هم افزایی و همراهی سایر دستگاهها و همین طور مشارکت مردم است، اظهار داشت: فقط سازمان محیط زیست به تنهایی نمی تواند گیاه مهاجم سنبل آبی را جمع آوری و از بین ببرد و باید سایر دستگاهها در این بخش پای کار بیایند.
پورمجیب با اشاره به فصل رویش و گسترش گیاه آمازونی افزود: اوایل فصل بهار اوج رشد و رویش سنبل آبی است و به همین علت تا زمان باقیمانده به انتها سال، باید نسبت به جمع آوری اینگونه گیاهی مهاجم اقدام جدی صورت گیرد.
وی با اعلان اینکه از تهدید گیاه مهاجم سنبل آبی می توان فرصت سازی کرد، اضافه کرد: مزایا و کاربردهای سنبل آبی از طرف متولیان امر همچون جهاد کشاورزی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
نخبگان ورود کنند
مسئول جمع آوری سنبل آبی محیط زیست گیلان با تأکید بر لزوم ورود نخبگان دانشگاهی در عرصه سنبل آبی بیان کرد: از ایده های خلاقانه نخبگان و فعالین دانش بنیان در عرصه سنبل آبی استقبال می نماییم بااینکه بیشتر مشارکت این افراد با تحقق اعتبار ممکن است.
پورمجیب با اعلان اینکه جمع آوری سنبل آبی در تالاب انزلی مردمی سازی شود، افزود: با کمک مردم و سازمان های مردم نهاد می توان به جنگ با سنبل های آبی رفت.
پاکسازی ۳۰۰ هکتار در سه سال
«عباس حسن پور» رییس اداره حفاظت و احیای تالاب های محیط زیست گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اعتبارات اختصاص یافته پیرامون جمع آوری سنبل آبی در استان اظهار داشت: در سال ۱۴۰۲ حدود ۵/۵ میلیارد تومان برای پایش و جمع آوری گیاه مهاجم سنبل آبی در گیلان اختصاص یافت که امسال هزینه شد.
وی با اعلان اینکه حدود ۶ میلیارد تومان اعتبار برای سال ۱۴۰۳ پیش بینی شده است، اضافه کرد: با اختصاص این مقدار اعتبار حدود ۳۰ هکتار از آلودگی های سنبل آبی تالاب انزلی مورد پایش و پاک سازی قرار می گیرد.
رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های محیط زیست گیلان با اعلان اینکه دنبال بکارگیری ظرفیت بومی و جوامع محلی برای پاک سازی سنبل آبی هستیم، اظهار داشت: با این کار ضمن کاهش هزینه ها، مردم و ذی نفعان تالاب را هم در حفظ و صیانت تالاب دخیل کردیم و از سویی سرعت پایش و جمع آوری سنبل آبی چند برابر می شود.
حسن پور از پاکسازی ۳۰۰ هکتار تالاب انزلی از سنبل آبی در طول سه سال قبل آگاهی داد و بیان کرد: برمبنای مستندات و داده های ماهواره ای و تصاویر هوایی از میان ۲۰ هزار هکتار تالاب انزلی، حدود ۴۴۰۰ هکتار درگیر سنبل آبی است.
وی با اعلان اینکه سنبل آبی اقتصاد و معیشت حاشیه نشینان و ذی نفعان تالاب انزلی را به خطر انداخته است، اضافه کرد: سنبل آبی مانع از عبور قایق های موتوری صیادان بومی منطقه شده و بدین جهت اقتصاد و معیشت این افراد تحت شعاع قرار گرفته است.
ترسیم نقشه راه و اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی برای مبارزه
رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های محیط زیست گیلان با اعلان اینکه نقشه راه مبارزه با سنبل آبی در استان ترسیم می شود، اظهار داشت: راه های مبارزه با سنبل آبی در جلسات و نشست های تخصصی با حضور دستگاهها مورد تبیین و بررسی قرار می گیرد.
حسن پور با اعلان اینکه پاکسازی سنبل آبی گیلان نیازمند اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی است، افزود: پایش، جمع آوری و پاکسازی سنبل آبی ۴۴۰۰ هکتار تالاب انزلی در سال نخست بیش از ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
نابودی تالاب یا سنبل آبی؛ یکی را انتخاب کنید
این طور که بنظر می رسد با اعتبارات قطره چکانی و همین طور وجود تعداد معدود دستگاه های جمع آوری سنبل آبی، مبارزه با این گیاه مهاجم آمازونی ممکن نیست و به همین علت می طلبد با بکارگیری انجمن های مردم نهاد، گروههای جهادی، آحاد مردم و بومیان منطقه در امتداد پاکسازی کامل سنبل آبی در تالاب انزلی و دیگر پهنه های تالابی گیلان اقدام نمود.
در کنار توجه به ظرفیت و مشارکت مردمی، می توان با اقناع سازی و ایجاد حساسیت در میان مسئولان ملی پیرامون اهمیت حفظ و صیانت از بزرگترین پهنه تالابی کشور از طرف استاندار و مجمع نمایندگان، بخش عمده ای از اعتبارات و امکانات ملی را به گیلان گسیل کرد در غیر این صورت نابودی تالاب انزلی خیلی زودتر از نابودی سنبل آبی رقم خواهد خورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب