کمربند سبز راهکاری دانش بنیان برای پیشگیری از فرسایش خاک و گرد و غبار
به گزارش پرشین رز، فرسایش بادی خاک و طوفان های گردوغبار نفس های ایران را به شماره انداخته است! پس ایجاد کمربند سبز؛ راهکار فوری و دانش بنیان برای نجات زمینهای خشک و بهبود کیفیت زندگی خواهد بود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: خسارات ۱۲ میلیارد دلاری آلودگی هوا به کشور، آنقدر چشمگیر است که دولت به فکر راهکاری با بهره گیری از افراد مستعد بومی باشد موضوعی که امروز می تواند یکی از معضلات شهر های کشورمان را کم کند.
کارشناسان عقیده دارند که میتوان با راهکارهای دانش بنیان مانند تثبیت خاک با چسب های طبیعی و سازگار با محیط زیست از یک سو و همینطور ایجاد بادشکن های کمربندی با بهره گیری از درختانی مانند سنجد آلودگی و غبار را کم کرد.
وحید شادفر کارشناس ارشد منابع طبیعی یکی از کسانی است که راهکار دانش بنیان او پس از ۲۲ سال سابقه کار و تحقیقات مورد استقبال دولت و همگان قرار گرفته است با وی در رابطه با دیوار سبز و قوانینی که در این عرصه در کشور دارد همینطور اهمیت آن و تجربه دیگر کشورها گفتگو کردیم. این کارشناس بر روی کاشت درخت سنجد با هدف بادشکن طبیعی و سبز کارهای عملی کرده است.
قدری در رابطه با اهمیت دیوار سبز و کاهش آلودگی بگویید
وزیر بهداشت چندی پیش اعلام نمود که فوت سالانه ۵۰ هزار نفر در کشور به سبب نتایج ناشی از آلودگی هوا ثبت شده است او همینطور اعلام داشت که مجموع هزینه های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از بیماری ها، درمان، مرگ ومیرها و نتایج اجتماعی آن، سالانه بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار است.
همچنین در نشست علنی سه شنبه ۲۶ فروردین سال جاری - مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست در مورد تصویب تقاضای پژوهش و تفحص از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست، در مواجهه با پدیده گرد و غبار از سال ۱۳۹۵ تابحال از جانب سخنگوی کمیسیون کشاورزی در صحن علنی مجلس قرائت نمود و نمایندگان با تقاضای پژوهش و تفحص از این سازمان موافقت کردند.
اما به راستی آیا تثبیت ریزگردها و گردو غبار از هر نوع و از هر منبع که باشد و منجر به آلودگی هوا و بروز خسارات می گردد، راهکار ندارد؟ این سوالی است که باید به آن پاسخ دهیم. در پاسخ به این سؤال باید یادآوری کنم که ۸۰ سال قبل، کشورهای دیگری هم بدتر از ما به این معضل مبتلا و همین مشکل را داشتند و البته حل کردند، راهکاری به مراتب آسان؛
در واقع چه راهکاری؟
ابتدا باید اظهار داشت که گرد و غبار ۸۰ سال قبل در کالیفرنیا- آمریکا به دوره طوفان های گرد و غبار شدیدی گفته می شود که از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۶ میلادی (در برخی مناطق تا ۱۹۴۰) خرابی های فراوانی در زیست بوم و کشاورزی دشت های آمریکا و کانادا به بار آورد. این پدیده اصولاً ناشی از خشکسالی های شدیدی بود که دست به دست چند دهه اتفاق افتاده بودند: آن چه تاریخ کشاورزی آمریکا، به یاد دارد کشت و زرع بدون چرخش و آیش، بدون کشت پوششی و یا سایر روش های جلوگیری از فرسایش خاک بود که طی خشکسالی های طولانی دهه ۱۹۳۰، خاکِ خشک تبدیل به گرد و غبار شد، بشکل ابرهای تیره عظیم، به سمت شرق و جنوب رانده می شد. این ابرها گاه تمام آسمان مسیر را تا شهر های ساحل شرقی همچون نیویورک و واشنگتن دی سی تیره می کردند.
اولین کنش گاه های کشاورزی، به طور عمده مزارع دامداری آزادچَر بودند؛ با وجود این، زمستان های سخت ۱۸۸۶ و چند سالِ بعد از آن و هم عدم تعادل دام و مرتع که با خشکسالی کوتاه مدت ۱۸۹۰ روی داد، به تکیه هرچه بیشتر بر زراعت و توسعه زمینهای زراعی منجر گردید. در ۱۴ آوریل ۱۹۳۵ که یکشنبه ی سیاه نام گرفت، بیست مورد از بدترین «کولاک های سیاه» رخ دادند و خسارت های بسیار به بار آمد، روز شبیه شب گردید و شعاع دید تا کمتر از یک ونیم متری کاسته می شد. تا سال ۱۹۴۰، دو و نیم میلیون نفر به بیرون ایالت های واقع در دشت های بزرگ نقل مکان و مهاجرت کردند
چاره سازی های دولت آمریکا جالب بود در ۱۰۰ روز اول ریاست جمهور روزولت در سال ۱۹۳۳، برنامه های دولتی محافظت خاک و بازیابی توازن بوم شناختی کشور تهیه و اجرای آنها شروع شد. وزیر کشور در آگوست آن سال دفتر فرسایش خاک را تأسیس کرد که در سال ۱۹۳۵ به وزارت کشاورزی منتقل شد و دفتر حفاظت خاک نامید و هم اکنون دفتر خدمات محافظت از منابع طبیعی نام دارد. رئیس جمهور روزولت در یکی از اولین برنامه های نیودیل (قرار جدید) دستور داد تا سپاه غیرنظامی محافظت از محیط زیست، کمربند عظیمی از ۲۰۰ میلیون درخت را از کانادا تا ابیلین (شهری در مرکز تگزاس) بکارند، تا بادشکن، نگهدارنده آب در خاک و تثبیت کننده خاک باشد.
دولت همینطور آغاز به آموزش کرد و مزرعه داران برای حفاظت خاک و روش های ضد فرسایش را باب کرد. تا ۱۹۳۸ با تلاشهای انبوه حفاظت، میزان گرد و غبار ۶۵ درصد کاسته شده بود. در پاییز ۱۹۳۹ بعد از حدود یک دهه گرد و خاک، بالاخره بارش عادی به منطقه برگشت.
البته ۵۰ سال قبل، کشور چین هم تمام موفقیت های خویش را در امر پیشگیری از بیابان زایی، مرهون و مدیون همین راه اندازی بادشکن در قسمت های مختلف کشاورزی، صنایع، راه و ترابری و پیرامون کلانشهرهای.... خود است. یا کشور آرژانتین و… کشور ایران سالانه نزدیک به ۹ درصد درآمد ناخالص ملی خود یعنی معادل ۸۰ هزار میلیاردریال در اثر خسارات زیست محیطی از دست می دهد.
یعنی خسارات این طور مهم هستند؟
بله؛ طبق گزارش بانک جهانی: بیشترین خسارات در قسمت آب، اراضی کشاورزی، جنگلها و مراتع، تالاب ها و فرسایش خاک می باشد. خسارات ذکر شده به طور متوسط ماهانه بیشتر از ۳۳ هزار تومان از سفره خانوارهای ایرانی کم می کند! بنظر می رسد با پیشگیری از خسارات زیست محیطی، اصلاح مدیریت ها و آموزش مردمی، میتوان بخشی از هزینه های تحمیل شده به مردم را حذف نمود.
برای جلوگیری چه باید کرد؟
در سیاستهای کلی نظام بخش کشاورزی ابلاغی مقام معظم رهبری آمده است تولید بیشتر، توسعه اقتصادی روستاها، الگوبرداری از طرح های موفق کشورهای پیشرو؛ بنابراین باید از دولت مردان پرسید آیا زمان آن نرسیده که از بخش خصوصی (که جهت مواجهه با ریزگردها و آلودگی هوا) بیشتر از ۷۰ درصد راه را رفته است، حمایت کنید یا کمک بگیرید؟ طبق مدارک موجود بخش خصوصی از سال ۷۹ به دولت و دولت ها، اعلام آمادگی نموده است! و صدالبته کارشناسان ایرانی، دست پرورده دکتر کوثرها و دکتر کردوانی ها و… بهتر از مدلهای خارجی، حرف برای گفتن دارند.
در راستای طرح تولید و کاشت یک میلیارد اصله نهال در کشور و بر مبنای مصوبه کارگروه جلوگیری از گسترش بافت های ناکارآمد، یکی از طریق های صیانت از اراضی حاکمیتی را ایجاد فرسایش و (بادشکن) اطراف شهرها می دانند و از طرفی مرزبندی و مشخص کردن محیط اراضی کشاورزی و دوری جستن از منازعات و سو تفاهم ها در روستاها، از طرفی ماده ۱۵ قانون هوای پاک، ماده ۲۱ - ماده ۲۲ و تبصره ۱ و ۲ ماده ۲۷ قانون هوای پاک (مصوب سال ۹۶) که وزارت خانه های مختلفی را مکلف به تخصیص اعتبار و صراحتاً همکاری در امر درختکاری، در چارچوب راه اندازی بادشکن اجبار نموده، است.
یعنی قانوناً باید چه کاری صورت گیرد؟
بله؛ میتوان اذعان داشت که در اجرایی نمودن پروژه راه اندازی بادشکن، در کشور قوانین صریح زیادی وجود دارد، قوانینی چون تبصره ۳ ماده ۹۶ قانون شهرداری ها. مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری سال ۶۹ ضوابط تأمین فضای سبز کنار اتوبان ها و بزرگراه ها و معابر درجه ۱ و ۲ بعمق ۱۰ تا ۳۰ متر درون بافت - قوانین زیست محیطی، صنعت پالایش و پخش فرآورده های نفتی- بند ه ماده ۷ آیین نامه اجرایی (ب)، (ج) و (د) ماده ۴۵ قانون وصول درآمدهای دولت و مصرف آن در مواردی همچون فضای سبز (۲۰/۹/۷۵ هیات وزیران)
ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری از آلودگی هوا به استناد ماده ۳۵ قانون پیشگیری از آلودگی هوا ۱۳۷۴. و نهایتا ماده ۱۰، ۱۱ و ۱۲ آیین نامه مواجهه با آثار زیانبار پدیده گرد و غبار در کشور مصوب ۱۳۸۸ هیات وزیران، از وظایف شهرداری ها، وزارت نیرو و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری که آمده است
احداث کمربند سبز اطراف فرودگاه ها با رعایت حریم، حریم ایمنی ۱۵۰ متری راه آهن و جاده های بین شهری، حوضه های آبخیز سدهای مورد بهره برداری، کمربند سبز در نوار مرزی جنوب غربی و به همین دلیل استانداران وظیفه دارند پروژه های استانی مبحث این ماده را بعنوان پروژه اولویت دار در کمیته برنامه ریزی استان، برای تأمین اعتبار از طرح های استانی، مطرح کنند.
یکی از روش های مقابله، تثبیت و کاهش آلاینده ها و ریزگردها، توسعه جنگل کاری های نواری یا راه اندازی بادشکن پیرامون اماکن، اراضی کشاورزی و تأسیسات وزارت خانه ها و جاده ها است. بنابراین بدین منظور و با حمایت قوانین صریح و روشن، با ترویج، آموزش و اجرای طرح دانش بنیان بادشکن های آیرودینامیک، میتوان نسبت به تثبیت ریزگردها اقدام سریع و قاطع نمود در صورتیکه تصمیم و انگیزه مدیران ارشد دولت، به اجرای پروژه باشد، با دوری جستن از هرگونه شعار- بخش خصوصی با بیشتر از ۲۳ سال فعالیت و تجربه، آمادگی خویش را بارها اعلام نموده است.
درباره طرح خود بگویید
ما طرح بادشکن طبیعی را مطرح و در معاونت عملی ریاست جمهوری از آن دفاع کردیم خوشبختانه در نامه مورخ سوم آبان ماه ۱۴۰۲ دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان به مجری طرح یک میلیارد درخت طرح پیشنهادی بادشکن با کاشت درختان سنجد ابلاغ گردید و توانستیم موفقیت خوبی را کسب نماییم و امیدواریم که با این طرح بتوانیم شاهد کاهش تخریب باد بخصوص در فضاهای کشاورزی و… باشیم.
منبع: persianrose.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب